Witraże cz 1 - podstawa

Witraże są piękną ozdobą domu. Prawdziwe wykonane profesjonalnie z kawałków szkła są bardzo skomplikowane i trudne do zrobienia. Jednak pokażę, że możemy sami wykonać równie piękne witrażyki bez specjalnych umiejętności przy pomocy farb witrażowych lub z papieru. 

Takie robienie witraży to zabawa również dla dzieci, bo dostępne są obecnie akrylowe farby witrażowe rozpuszczalne w wodzie (sklep creativehobby baner z boku, polecam). 

Dzisiaj w części I opowiem o podstawach robienia witraża i jego projektowaniu.

Szklane witraże 

Prawdziwe szklane witraże powstają z kolorowych kawałków szkła łączonych ze sobą przy pomocy metalowych (ołowianych miedzianych lub mosiężnych) profili.

Kawałki szkła muszą być odpowiednio przycięte i dopasowane by utworzyć wzór, a potem łączone na gorąco. 

Wymaga to odpowiednich narzędzi i wieloletnich umiejętności, ale efekty są fantastyczne. 

W ten sposób powstają okna, witryny, jak również obrazy i np. abażury lamp.

Projektowanie witraża

Warto wiedzieć czym jest szklany witraż i jak powstaje by każdy inny rodzaj witrażyka dobrze zaprojektować. Musimy pamiętać o kilku zasadach przede wszystkim:

• witraż to kawałki kolorowego szkła w ramkach, co oznacza, że każdy kolor musi być otoczony ramką

• kolory są czyste nie łączą się i nie mieszają, choć mogą mieć smugi
• malowane na szkle kwiaty to nie witraż choć używam do ich wykonania farb witrażowych

• ramki z kolorami muszą się ze sobą łączyć i całość łączy się z ramką zewnętrzną

• ramka otacza kolor i jest jak najcieńsza, witrażem nie są wycięte w papierze czy nawet blaszce otwory zakryte kolorem
• każde wnętrze ramki jest osobnym elementem i tworzy osobną całość.

Jeśli o tym pamiętamy to zaprojektowanie witrażyka będzie proste, a wykonanie sprawi nam dużo satysfakcji.

Pierwszym elementem jest ustalenie jak robimy nasz witrażyk malujemy na szkle, malujemy na lustrze czy wycinamy z papieru.

• Na szkle – potrzebujemy kawałka szkła najlepiej o nie ostrych krawędziach, farb witrażowych (można kupić w sklepie internetowym creativehobby lub np. transparentnych lakierów do paznokci i konturówki ale uwaga konturówka musi być dostosowana do farb. Farby akrylowe wypiekamy w piekarniku, akrylowe konturówki też. Farby spirytusowe nie wypiekamy konturówek do nich również nie. Te konturówki możemy użyć do lakierów do paznokci. 

• na lustrze – materiały są podobne tyle, że musimy mieć lusterko (może być pleksi), a farby nie muszą być wszystkie transparentne, malując na lustrze nie zakrywamy całej powierzchni lustra

• z papieru – potrzebujemy kolorowego bloku technicznego lub brystolu, kolorowej bibuły, kleju do papieru, nożyczek i nożyka introligatorskiego.

Drugim wielkość i kształt

• mały o skomplikowanym kształcie składający się z wielu elementów jest trudny w wykonaniu z papieru, ale łatwiej go malować farbami witrażowymi

• duży prosty jest łatwiejszy w projektowaniu i wykonaniu z papieru ale bardzo trudno dużą powierzchnię równo pomalować farbą witrażową (farbami spirytusowymi np. nie możemy dwa razy malować w jednym miejscu, bo powstają smugi i farba przestaje być przezroczysta, można to również wykorzystać)

• prostą powierzchnię łatwiej malować niż wypukłą

Następnym skomplikowanie i kolorystyka wzoru

• witraże mogą być bardzo kolorowe, lub w jednej tonacji, a nawet w jednym kolorze z matowych i błyszczących kawałków

• jeśli zaczynamy nie projektujmy zbyt skomplikowanych wzorów lepiej ćwiczyć na prostych i znanych sobie elementach

• zanim zaprojektujemy właściwy wzór zróbmy kilka prób na papierze lub w komputerze.

Projektowanie wzoru

Znamy już wielkość naszego witrażyka (mamy konkretną szybkę) i wiemy, że np. będziemy go malować.

Teraz ustalamy wzór. Można skorzystać z gotowych wzorów, kiedy zaczynamy wydaje się to łatwiejsze, ale to pułapka oszczędza pracy przy myśleniu ale trudniej nam się będzie później malowało. Jeśli sami projektujemy, robimy elementy nam znane, łatwiejsze w wykonaniu.

Wycinamy kartkę wielkości naszego witrażyka i na niej szkicujemy ołówkiem nasz wzór, pamiętając o zasadach ramek i kolorów.

Teraz, kiedy wzór nam się podoba poprawiamy go flamastrem i wygładzamy. 

Jeśli to linie geometryczne poprawiamy linijką i cyrklem, jeśli są elementy powtarzające się wyrównujemy je i dublujemy. 
Tą operację można przeprowadzić w komputerze. Zeskanowany szkic poprawiamy w dowolnym programie graficznym. Ma to też tą zaletę, że jeśli coś nam się popsuje możemy wydrukować ponownie. Na koniec całość pociągamy flamastrem by był lepiej widoczny.
Jak ktoś ma wprawę oczywiście możemy rysunek zrobić od razu na szkle.

Gotowy wzór podkładamy pod szybką i flamastrem (ścieralnym) odrysowujemy na szybce, a następnie przekręcamy szybkę by rysunek był pod spodem.

Jeśli to lusterko to odrysowujemy przez kalkę.

Trochę inaczej projektujemy papierowy witrażyk. Jeśli już naszkicujemy wzór i wygładzimy go to każdą linię musimy zdublować by powstała ramka i elementy do wycięcia. 

Po jednej i drugiej stronie naszej linii wzoru dorysowujemy dodatkowe linie. 

Uwaga linie nie mogą być za cienkie by dało je się wyciąć, ale i za grube by nie zakryły wzoru. 

To też łatwiej zrobić w komputerze. Jeśli nasz wzór jest gotowy zaznaczamy elementy do wycięcia i wycinamy. Powinna powstać ramka z naszym wzorem.

Teraz przykładamy ją do brystolu i odrysowujemy jeśli witrażyk jest dwustronny to dwa razy. 

Zaprojektowaliśmy nasz witrażyk i przygotowaliśmy jego wzór, teraz ustalamy w jakiej będzie kolorystyce i możemy przystąpić do wykonania.

W następnych częściach pokaże jak wykonać malowany na szkle i lustrze witrażyk, czym wykończyć i pokażę parę pomysłów na witrażyki na wypukłych powierzchniach lampionów butelek i słoiczków.

Pokażę również jak robienie papierowych witrażyków może być świetną zabawą dla dzieci nawet dla maluchów. Prostą i bardzo korzystną z punktu widzenia stymulacji poznawczej i motorycznej. Zwłaszcza kiedy w elekcie powstają piękne witraże na okna, abażury i lampiony.